Czym zajmuje się Urząd Stanu Cywilnego w Polsce? Co można w nim załatwić?
Podobnie jak w Ukrainie, również i w Polsce sprawy dotyczące małżeństw, narodzin lub zgonów należy załatwiać we właściwych Urzędach Stanu Cywilnego. Czym dokładnie się zajmują i jak znaleźć odpowiedni Urząd Stanu Cywilnego?
Spis treści
Czym zajmują się Urzędy Stanu Cywilnego w Polsce?
Urzędy określane tym mianem to jednostki wchodzące w skład urzędów gminnych – są więc obecne w wielu lokalizacjach. Do ich kompetencji należy prowadzenie rejestrów spraw typowo cywilnych, czyli:
- Rejestrowanie urodzeń, zgonów oraz zawieranych małżeństw.
- Wydawanie odpisów z ksiąg stanu cywilnego i dokonywanie w nich zmian – na przykład wynikających z orzeczenia sądu lub decyzji administracyjnej.
- Wydawanie zaświadczeń i zezwoleń na zawarcie małżeństwa – na przykład w sytuacji, gdy ceremonia ma odbywać się poza miejscem zamieszkania.
- Organizowanie uroczystości jubileuszowych dla małżeństw o 25-letnim i 50-letnim stażu.
- Potwierdzanie zdolności do występowania przed sądem o możliwość lub brak możliwości zawarcia małżeństwa.
Do kompetencji Urzędu Stanu Cywilnego należy również przyjmowanie wniosków o:
- zawarcie związku małżeńskiego,
- uznanie dziecka,
- nadanie dziecku nazwiska męża matki,
- wybór nazwiska noszonego przez małżonków i dzieci urodzone w małżeństwie.
Jak Ukrainiec może otrzymać Kartę Polaka?
Urzędy Stanu Cywilnego prowadzą również ewidencję ludności, przygotowują spisy wyborców, przyjmują zgłoszenia dotyczące zgromadzeń publicznych, a nawet zajmują się częścią czynności związanych z poborem do wojska.
Co ciekawe, Urzędy Stanu Cywilnego funkcjonują w Polsce dopiero od XIX wieku. We wcześniejszych stuleciach prowadzeniem rejestrów urodzeń lub zawieranych małżeństw zajmowały się głównie parafie katolickie.
Załatwianie spraw w polskich Urzędach Stanu Cywilnego przez Ukraińców
Jeśli nawet nie masz obywatelstwa polskiego, nie oznacza to, że pewnych spraw nie możesz załatwić w polskich urzędach, a wręcz możesz być do tego zobowiązany. Kiedy musisz odwiedzić polski Urząd Stanu Cywilnego?
- Gdy chcesz zawrzeć związek małżeński w Polsce
- Gdy urodzisz lub urodzi Ci się dziecko w Polsce.
- Gdy zechcesz uznać ojcostwo dziecka narodzonego lub poczętego.
- Gdy zechcesz zgłosić zgon bliskiej Ci osoby, do którego doszło w Polsce.
Jak znaleźć właściwy Urząd Stanu Cywilnego w Polsce?
Skoro Urzędy Stanu Cywilnego są jednostkami wchodzącymi w skład administracji gminnej, przynależność do konkretnego urzędu jest uzależniona od miejsca zamieszkania. Przykładowo: jeśli mieszkasz w miejscowości Tomaszów Mazowiecki, właściwym dla Ciebie urzędem będzie ten zlokalizowany w Tomaszowie Mazowieckim, a nie ten mieszczący się w sąsiedniej Lubochni.
Zobacz też: Czy możliwa jest deportacja obywateli Ukrainy z krajów Unii Europejskiej do Ukrainy?
Aby wyszukać właściwy Urząd Stanu Cywilnego, wystarczy wejść na stronę: https://www.gov.pl/web/mswia/urzedy-stanu-cywilnego i w okienko wyszukiwania wpisać nazwę miejscowości, w której mieszkasz.
Uwaga! Jeśli mieszkasz w większym mieście (na przykład w Krakowie lub Warszawie), sprawdź dokładne wyniki wyszukiwania – po wyszukaniu swojej miejscowości, kliknij opcję „zobacz szczegóły”, by sprawdzić listę wszystkich oddziałów Urzędu Stanu Cywilnego w tym mieście. Możesz odwiedzić dowolny z nich, ale najwygodniej znaleźć oddział blisko Twojego miejsca zamieszkania.
Nie wszystkie sprawy wymagają wizyty w Urzędzie Stanu Cywilnego
Sporym ułatwieniem dla wielu osób jest możliwość załatwiania części spraw urzędowych bez konieczności wychodzenia z domu. Także część spraw cywilnych można załatwić zdalnie. Oto najważniejsza z nich:
Uzyskanie odpisu aktu cywilnego (na przykład aktu urodzenia, zgonu lub zawarcia małżeństwa)
Aby wnioskować o ten dokument online, musisz dysponować profilem zaufanym albo e-dowodem wraz z czytnikiem. Wniosek ten może złożyć każda osoba, której rzecz dotyczy, a także jej bliscy (małżonek, rodzice, dzieci lub rodzeństwo). Co ważne, gotowy odpis aktu można otrzymać pocztą lub w wersji elektronicznej – z wyjątkiem odpisów wielojęzycznych dokumentów, które nie są udostępniane w wersji elektronicznej.
Co ważne, za odpisy z aktów urodzenia, zgonu lub zawarcia małżeństwa pobierana jest opłata. Jej wysokość jest uzależniona od rodzaju odpisu, jaki Cię interesuje:
- Za odpis skrócony w wersji papierowej zapłacisz 22 złote.
- Za odpis zupełny w wersji papierowej zapłacisz 33 złote.
- Jeśli korzystasz z pośrednictwa pełnomocnika, zapłacisz dodatkowo 17 złotych.
Zapraszamy do dołączenia do naszego kanału Telegram, naszej strony na Facebooku i Instagramie. Dzięki temu będziesz na bieżąco z najnowszymi wiadomościami i wydarzeniami.
W niektórych sytuacjach odpisy aktu urodzenia, zgonu lub zawarcia małżeństwa są wydawane za darmo. Dotyczy to spraw związanych z:
- procedurą ubiegania się o wydanie dowodu osobistego lub paszportu,
- pomocą społeczną lub socjalną,
- ubezpieczeniami w ZUS,
- uzyskiwaniem alimentów,
- przyznaniem opieki, kurateli lub adopcji,
- zatrudnieniem.
Uwaga! Jeśli posiadasz już numer PESEL, ale nie masz jeszcze profilu zaufanego, możesz wnioskować o jego założenie w dowolnym urzędzie gminnym. Potrzebujesz jedynie numeru PESEL, polskiego numeru telefonu oraz adresu e-mail.
Urząd Stanu Cywilnego w Polsce FAQ – odpowiedzi na często zadawane pytania
Czym jest Urząd Stanu Cywilnego (USC) w Polsce?
Urząd Stanu Cywilnego w Polsce to instytucja odpowiedzialna za rejestrację ważnych wydarzeń z życia obywateli, takich jak narodziny, małżeństwo, czy zgon. USC zajmuje się również wydawaniem oficjalnych dokumentów związanych z tymi zdarzeniami.
Jakie dokumenty można uzyskać w Urzędzie Stanu Cywilnego?
W USC można otrzymać akty urodzenia, małżeństwa, zgonu oraz inne dokumenty stanu cywilnego, takie jak odpisy i wyciągi z rejestru stanu cywilnego.
Czy obcokrajowcy mogą korzystać z usług USC?
Tak, obcokrajowcy przebywający w Polsce, w tym obywatele Ukrainy, mogą korzystać z usług USC, np. przy rejestracji małżeństwa czy urodzenia dziecka.
Jak zarejestrować małżeństwo w USC?
Aby zarejestrować małżeństwo, należy złożyć odpowiednie dokumenty w USC. Wymagane dokumenty mogą się różnić w zależności od sytuacji – na przykład od tego, czy zawierasz ślub z innym obcokrajowcem, czy też z osobą posiadającą polskie obywatelstwo.
Co zrobić w przypadku narodzin dziecka?
W przypadku narodzin dziecka, należy zgłosić ten fakt w USC w ciągu 21 dni od daty urodzenia.
Czy potrzebuję tłumacza podczas wizyty w USC?
Teoretycznie w wielu urzędach można liczyć również na pomoc w języku angielskim, a w niektórych także w języku rosyjskim lub ukraińskim. Nie jest to jednak standard w każdej placówce, dlatego warto się upewnić przed wizytą.