Polski Rzecznik Praw Obywatelskich pomaga Ukraińcom uzyskać paszporty zagraniczne
Obywatele Ukrainy, którzy mieszkają w Polsce, napotykają na poważne trudności związane z uzyskaniem nowych paszportów. Pomimo licznych skarg składanych do polskiego Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO), instytucja ta nie może udzielić im pomocy, co dodatkowo komplikuje sytuację osób w wieku poborowym. Nowe ukraińskie przepisy znacznie ograniczają możliwość uzyskania dokumentów poza granicami kraju, co wywołuje poważne problemy dla tysięcy Ukraińców przebywających na terenie Polski.
Spis treści
Nowe ukraińskie przepisy blokują wydawanie paszportów
Problemy obywateli Ukrainy w Polsce związane z uzyskaniem paszportów wynikają bezpośrednio z postanowienia nr 443 wydanego przez władze ukraińskie. Przepisy te nakładają szereg obowiązków na Ukraińców w wieku od 18 do 60 lat, obejmujących zarówno osoby przebywające w kraju, jak i za granicą. Postanowienie to w praktyce uniemożliwia uzyskanie nowych paszportów w zagranicznych punktach paszportowych bez powrotu do Ukrainy. Co więcej, nawet jeśli wniosek o paszport zostanie złożony w Polsce, odbiór dokumentu możliwy jest wyłącznie na terenie Ukrainy.
Wyjątek stanowią jedynie wnioski złożone przed wejściem w życie postanowienia, czyli przed 26 kwietnia 2024 roku. Jednak dla osób, które wniosku nie złożyły na czas, brak ważnego paszportu staje się poważnym problemem, zwłaszcza jeśli potrzebują go do podróży poza Polskę. Choć ich pobyt na terytorium Polski pozostaje legalny do 30 września 2025 roku, brak paszportu uniemożliwia im podróżowanie oraz załatwianie wielu formalności.
Rzecznik Praw Obywatelskich bez możliwości działania
Polski Rzecznik Praw Obywatelskich, do którego obywatele Ukrainy kierują skargi, nie jest w stanie im pomóc. Zgodnie z polskim prawem, RPO może podejmować działania wyłącznie w sprawach należących do kompetencji polskich władz. Oznacza to, że w przypadku problemów związanych z wydawaniem paszportów przez władze ukraińskie, polski Rzecznik nie ma uprawnień do interwencji.
Dołącz do naszego kanału Telegram, naszej strony na Facebooku i Instagramie. Dzięki temu będziesz na bieżąco z najnowszymi wiadomościami i wydarzeniami.
Rzecznik Praw Obywatelskich podjął jednak kroki mające na celu nagłośnienie problemu na forum międzynarodowym. Wystąpił do Ombudsmana Ukrainy, Dmytro Lubinetsa, z prośbą o zajęcie się tą sprawą. Liczba skarg składanych przez obywateli Ukrainy oraz powaga problemu skłoniły także zastępcę Rzecznika Praw Obywatelskich, Valeriego Vacheva, do przekazania kopii wniosków Ministerstwu Spraw Zagranicznych. Celem jest wykorzystanie tych dokumentów w kontaktach bilateralnych z władzami Ukrainy.
Skutki nowych przepisów dla Ukraińców w Polsce
Dla wielu Ukraińców przebywających w Polsce nowe przepisy oznaczają poważne utrudnienia w codziennym życiu. Brak możliwości uzyskania paszportu poza Ukrainą może wpłynąć na ich mobilność, zdolność do załatwiania formalności urzędowych, a także możliwość powrotu do kraju w nagłych przypadkach. W obliczu trwającej wojny oraz niepewnej przyszłości, wielu Ukraińców zmuszonych jest do podejmowania trudnych decyzji dotyczących swojej przyszłości.
Mimo iż ich pobyt w Polsce jest legalny, brak ważnego paszportu sprawia, że są oni w pewnym sensie „uwięzieni” w Polsce, nie mogąc podróżować ani załatwiać spraw urzędowych w innych krajach. Dla osób w wieku poborowym, które nie zaktualizowały swoich danych w ukraińskich konsulatach, możliwość uzyskania nowego paszportu staje się praktycznie niemożliwa bez powrotu na Ukrainę.
Zobacz też: Sprawdzanie statusu wydania paszportu online: instrukcje krok po kroku
Sytuacja obywateli Ukrainy w Polsce, zwłaszcza tych w wieku poborowym, staje się coraz bardziej skomplikowana w związku z nowymi przepisami dotyczącymi wydawania paszportów. Mimo licznych skarg składanych do Rzecznika Praw Obywatelskich, polskie prawo nie pozwala mu na interwencję w sprawy dotyczące ukraińskich usług konsularnych. Rzecznik Praw Obywatelskich podejmuje jednak działania mające na celu nagłośnienie problemu na forum międzynarodowym, licząc na wsparcie ze strony ukraińskiego Ombudsmana oraz polskiego MSZ.