Jak wypełnić formularz PCC-3? Podajemy wzór i deklaracje do pobrania.

Denys Tatarov

Podatki
10 marca 2025, 09:49
Data aktualizacji: 12 marca 2025, 13:26

Podziel się Facebook X / Twitter Telegram

Komentarze 0

Source: Pixabay

Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) to obowiązkowa opłata, którą muszą uiścić osoby dokonujące określonych transakcji – od zakupu nieruchomości, przez pożyczki prywatne, aż po umowy spółek. W Polsce obejmuje on zarówno obywateli, jak i cudzoziemców, w tym Ukraińców przebywających w kraju. W naszym przewodniku wyjaśniamy, kto i kiedy musi zapłacić PCC, jak go obliczyć oraz jakie transakcje są zwolnione z tego obowiązku. Formularzy są do pobrania na samym dole!

Spis treści

Czym jest podatek PCC?

Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) to obowiązkowy podatek pobierany od niektórych transakcji i umów zawieranych w Polsce. Dotyczy on zarówno osób fizycznych, jak i firm oraz obejmuje szeroki wachlarz czynności prawnych, takich jak:

Umowa kupna-sprzedaży rzeczy ruchomych;
Nieruchomości
Pożyczki prywatne;
Umowy darowizny;
Umowy spółek;
Umowy zamiany, dożywocia i działu spadku;
Hipoteki i ustanowienie ograniczonych praw rzeczowych.

Podatek PCC dotyczy zarówno Polaków, jak i obywateli Ukrainy przebywających w Polsce, jeśli dokonują oni czynności objętych tym obowiązkiem.

Podatek od czynności cywilnoprawnych a zakup samochodu

Podatek PCC obowiązuje przy zakupie samochodu na rynku wtórnym, ale nie we wszystkich przypadkach. Oto najważniejsze informacje dotyczące PCC w kontekście nabycia pojazdu:

Kiedy należy zapłacić podatek ?

PCC w wysokości 2% wartości rynkowej pojazdu należy uiścić, gdy:

Kupujesz samochód używany od osoby prywatnej w Polsce.
Transakcja odbywa się na podstawie umowy kupna-sprzedaży.
Sprzedający nie prowadzi działalności gospodarczej związanej z handlem pojazdami.

Kiedy podatek PCC nie obowiązuje?

Nie musisz płacić PCC, jeśli:

Kupujesz nowy samochód od dealera – wtedy transakcja objęta jest VAT.
Kupujesz pojazd od firmy, która wystawia fakturę VAT.
Wartość pojazdu nie przekracza 1 000 zł (zwolnienie z PCC).
Pojazd jest zakupiony za granicą – wtedy podlega innym przepisom podatkowym.

Jak obliczyć podatek ?

Podatek wynosi 2% wartości rynkowej pojazdu.
Przykład: Jeśli kupujesz samochód za 30 000 zł, to PCC wynosi 600 zł

Co w przypadku samochodu na ukraińskich tablicach?

Jeśli kupujesz pojazd zarejestrowany w Ukrainie, obowiązują dodatkowe kwestie:

Samochód może wymagać przerejestrowania w Polsce i opłacenia akcyzy.
PCC dotyczy tylko transakcji, w których sprzedawca i kupujący są osobami prywatnymi w Polsce.
Jeśli samochód nie zostanie zarejestrowany w Polsce, transakcja może nie podlegać PCC, ale podatek może być wymagany w innym kraju.

Kiedy należy zapłacić podatek PCC?

Source: Pixabay

PCC należy zapłacić nie później niż 14 dni od zawarcia umowy, poprzez złożenie deklaracji PCC-3.

Jak i gdzie zapłacić PCC?

Podatek PCC można opłacić na kilka sposobów:

przelewem na rachunek właściwego urzędu skarbowego,
osobiście w kasie urzędu skarbowego.

Deklarację PCC-3 można złożyć:

elektronicznie w systemie e-Deklaracje
osobiście w urzędzie skarbowym;
pocztą tradycyjną.

Kto powinien płacić podatek PCC?

Osoba zobowiązana do zapłaty PCC zależy od rodzaju umowy:

sprzedaż – kupujący,
pożyczka – pożyczkobiorca,
darowizna – obdarowany,
dział spadku lub zniesienie współwłasności – osoba przejmująca majątek ponad swój udział,
ustanowienie hipoteki – w przypadku kredytu hipotecznego PCC pobiera i odprowadza notariusz,
umowa spółki – spółka (lub wszyscy wspólnicy w przypadku spółki cywilnej).

Zwolnienia z PCC – kto nie musi płacić?

Niektóre transakcje są zwolnione z PCC, np.:

zakup mieszkania od dewelopera (VAT zamiast PCC);
zakup pierwszego mieszkania na rynku wtórnym (od 31 sierpnia 2023 r.);
pożyczki w najbliższej rodzinie;
zakup przedmiotów ruchomych o wartości do 1 tys. zł.

Konsekwencje niezapłacenia PCC:

Wysokość kary za nieuiszczenie podatku PCC-3 jest zmienna i zależy od obowiązującego minimalnego wynagrodzenia za pracę. Zgodnie z przepisami może wynosić od 1/10 do nawet 20-krotności tej kwoty. Oznacza to, że wraz ze wzrostem płacy minimalnej każdego roku rośnie również maksymalna możliwa grzywna.

Stawki podatku PCC

Przykład: Jeśli kupujesz używaną Toyotę za 30 000 zł, podatek PCC wynosi 600 zł (2% wartości pojazdu).

Jak obliczyć podatek PCC?

Wzór:

PCC = Wartość transakcji x Stawka PCC

Przykłady obliczenia:

Kupujesz mieszkanie za 400 000 zł – PCC wyniesie: 400000 x 2% = 8000 zł
Jeśli zaciągasz prywatną pożyczkę w wysokości 50 000 zł, to PCC wynosi: 50000 x 0,5% = 250 zł

Instrukcja wypełnienia PCC-3

Poz. 1. Identyfikator podatkowy

W poz. 1 należy podać identyfikator podatkowy podatnika składającego deklarację(zależy to od tego, jak było zakupione, na firmę czy jako osoba fizyczna).

PESEL, jeśli osoba fizyczna:

nie prowadzi działalności gospodarczej lub
nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT

NIP, jeśli osoba fizyczna:

prowadzi działalność gospodarczą lub jest podatnikiem VAT lub
jest płatnikiem podatków, składek na ubezpieczenie społeczne i / lub zdrowotne.

Poz. 2 i 3 – nie wypełniamy, te pola wypełnia Organ Podatkowy. Wszystkie ciemne pola wypełnia Organ Podatkowy.

Poz. 4. Data dokonania czynności cywilnoprawnej

W poz. 4 należy podać dzień, miesiąc i rok dokonania czynności cywilnoprawej (na przykład w przypadku kupowania samochodu, należy wpisać datę zakupu pojazdu z dnia podpisania umowy sprzedaży), czyli datę zawarcia umowy lub jej zmiany. Uwaga! Nie wpisuj tutaj datę wypełnienia deklaracji PCC-3.

Dołącz do naszego kanału Telegram, naszej strony na Facebooku i Instagramie. Dzięki temu będziesz na bieżąco z najnowszymi wiadomościami i wydarzeniami.

Część A MIEJSCE I CEL SKŁADANIA DEKLARACJI

Poz. 5 Urząd skarbowy, do którego jest adresowana deklaracja

W poz. 5 należy wpisać urząd skarbowy, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego ustalony według zasad niżej wymienionych:

Listę urzędów skarbowych znajdziesz Tutaj

Nieruchomości (sprzedaż, użytkowanie wieczyste, spółdzielcze prawa do lokalu) – właściwy jest urząd skarbowy ze względu na miejsce położenia nieruchomości.
Rzeczy ruchome i prawa majątkowe niezwiązane z nieruchomościami – urząd skarbowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę podatnika. W przypadku solidarnie zobowiązanych podmiotów – urząd jednego z nich.
Hipoteka – urząd skarbowy odpowiedni dla miejsca zamieszkania/siedziby składającego oświadczenie. Jeśli składa je kilka podmiotów, decyduje miejsce zamieszkania jednego z nich.
Umowa spółki – urząd skarbowy właściwy dla siedziby spółki.
Umowy zamiany:

Jeśli dotyczą wyłącznie nieruchomości – urząd skarbowy właściwy dla nieruchomości o wyższej wartości.
Jeśli obejmują nieruchomości i inne prawa – urząd skarbowy właściwy dla nieruchomości w Polsce.
W pozostałych przypadkach – urząd skarbowy odpowiedni dla jednej ze stron.

Jeśli nie można ustalić właściwego organu według powyższych zasad, właściwy jest Trzeci Urząd Skarbowy Warszawa-Śródmieście.

W przypadku rzeczy i praw majątkowych za granicą, podatek PCC rozlicza urząd skarbowy zgodny z miejscem zamieszkania/siedzibą nabywcy.

Poz. 6 Cel złożenia deklaracji

W pozycji 6 należy zaznaczyć odpowiednie pole w zależności od rodzaju składanej deklaracji:

Pole 1 – jeśli deklaracja składana jest po raz pierwszy.
Pole 2 – jeśli składana jest korekta deklaracji.

CZĘŚĆ B. DANE PODATNIKA DOKONUJĄCEGO ZAPŁATY LUB ZWOLNIONEGO Z PODATKU

Poz. 7. Podmiot składający deklarację (zaznaczyć właściwy kwadrat)

Poz. 7. Podmiot składający deklarację

W poz. 7 należy zaznaczyć właściwy kwadrat w zależności od kategorii podatnika:

gdy po stronie podatnika (nabywcy) występuje więcej niż jeden podmiot – należy zaznaczyć kwadrat 1 (podmiot zobowiązany solidarnie do zapłaty podatku), np. kupujący samochód na współwłasność, po zaznaczeniu tego kwadratu do PCC-3 dołącz formularz PCC-3/A.
strony umowy zamiany – należy zaznaczyć kwadrat 2;
wspólnika spółki cywilnej – należy zaznaczyć kwadrat 3;
podmiotu, o którym mowa art. 9 pkt 10 lit. b ustawy, czyli pożyczkobiorcy, który otrzymał pożyczkę od osoby najbliższej (małżonek, zstępny, wstępny, pasierb, rodzeństwo, ojczym, macocha) i chce skorzystać ze zwolnienia od podatku – należy zaznaczyć kwadrat 4 ;
będący jedynym kupującym (wymienionym w umowie sprzedaży) lub składający oświadczenie o ustanowieniu hipoteki na nieruchomości stanowiącej jego wyłączną własność – należy zaznaczyć kwadrat 5.

Poz. 8. Rodzaj podatnika (zaznaczyć właściwe pole)

Poz. 8. Rodzaj podatnika

W pozycji 8 należy zaznaczyć odpowiednie pole w zależności od statusu podatnika – jeśli jest to podmiot niebędący osobą fizyczną (np. spółka z o.o.), wybiera się pole 1, natomiast dla osoby fizycznej – pole 2.

Poz. 9. Nazwa pełna/Nazwisko, pierwsze imię, data urodzenia.

Poz. 9. Nazwa pełna/Nazwisko, pierwsze imię, data urodzenia.

W poz. 9 w zależności od rodzaju podatnika należy wpisać:

w przypadku podatnika niebędącego osobą fizyczną – pełną nazwę firmy;
w przypadku osoby fizycznej – nazwisko, pierwsze imię oraz datę urodzenia

Poz. 10. Nazwa skrócona/Imię ojca, imię matki

Poz. 10. Nazwa skrócona/Imię ojca, imię matki

W poz. 10 podobnie jak w poz. 9 w zależności od rodzaju podatnika należy podać:

w przypadku podmiotu niebędącego osobą fizyczną – skróconą nazwę
w przypadku osób fizycznych – imię ojca i matki

B.2. ADRES SIEDZIBY/ AKTUALNY ADRES ZAMIESZKANIA

W tej części należy podać adres siedziby lub aktualny adres zamieszkania podatnika obowiązujący na dzień dokonania czynności. Jeśli podatnik nie posiada meldunku, należy wpisać aktualny adres zamieszkania.

CZĘŚĆ C. PRZEDMIOT OPODATKOWANIA I TREŚĆ CZYNNOŚCI CYWILNOPRAWNEJ

Poz. 20. Przedmiot opodatkowania (zaznaczyć właściwy punkt)

W pozycji tej należy zaznaczyć właściwy punkt odnośnie do przedmiotu opodatkowania, jeśli jest to:

umowa – należy zaznaczyć punkt 1,
zmiana umowy – należy zaznaczyć punkt 2,
orzeczenie sądu lub ugoda – należy zaznaczyć punkt 3,
inny (np. oświadczenie o ustanowieniu hipoteki) – należy zaznaczyć punkt 4.

Poz. 21. Miejsce położenia rzeczy lub miejsce wykonywania prawa majątkowego

Należy zaznaczyć właściwy punkt:

jeżeli rzeczy położone są na terytorium RP lub prawa majątkowe wykonywane są na terytorium RP – należy zaznaczyć punkt 1;
jeżeli rzeczy położone są poza terytorium RP lub prawa majątkowe wykonywane poza terytorium RP – należy zaznaczyć punkt 2.

Poz. 22. Miejsce dokonania czynności cywilnoprawnej

Należy zaznaczyć miejsce zawarcia umowy, w przypadku, gdy:

czynność została dokonana na terytorium RP- należy zaznaczyć pole 1;
czynność została dokonana poza terytorium RP – należy zaznaczyć pole 2.

Zobacz podobne:
Czy osoby do 26 roku życia muszą składać PIT?

Poz. 23. Zwięzłe określenie treści i przedmiotu czynności cywilnoprawnej

Należy wskazać rodzaj umowy, jej przedmiot i cechy charakterystyczne tego przedmiotu, np. umowa sprzedaży samochodu osobowego, w tym trzeba opisać:

Przykład:

Samochód osobowy marki Opel Astra
Wersja: Enjoy
Rok produkcji: 2010
Pojemność silnika: 1,6
Numer rejestracyjny: SX 25252
Wartość: 25 000 zł
Stan techniczny: bez uszkodzeń

Zobacz podobne:
Urząd skarbowy w Polsce – jak działa i co oferuje dla Ukraińców?

CZĘŚĆ D. OBLICZENIE NALEŻNEGO PODATKU OD CZYNNOŚCI CYWILNOPRAWNYCH, Z WYJĄTKIEM UMOWY SPÓŁKI I JEJ ZMIANY

Poz. 26. Podstawa opodatkowania (po zaokrągleniu do pełnych zł) w przypadku umowy sprzedaży

W poz. 26 należy podać podstawę opodatkowania, na przykład wartość rynkową pojazdu.

Poz. 27, 46 i 53 należy wpisać kwotę podatku

Przykład obliczenia podatku:

Koszt samochodu – 25 000 złotych, podatek – 2%

25.000 x 2% = 500 zł

CZĘŚĆ H. INFORMACJA O ZAŁĄCZNIKACH

Poz. 62. Liczba dołączonych załączników PCC-3/A

W poz. 62 rubrykę należy wypełnić i podać liczbę załączników, w przypadku:

gdy po stronie nabywcy występuje więcej niż jeden podmiot;
umowy zamiany;
umowy spółki cywilnej.

Na przykład: gdy pojazd kupuję więcej niż jedna osoba, należy umieścić informacje o załączniku PCC-3/A o którym wspomniałem wyżej. Warto pamiętać, że każdy ze współwłaścicieli powinien mieć oddzielny załącznik.

CZĘŚĆ I. PODPIS PODATNIKA ALBO OSÓB REPREZENTUJĄCYCH PODATNIKA

Poz. 63 – 66

W tych miejscach należy podać swoje imię i nazwisko, datę wypełnienia deklaracji i złożyć czytelny podpis.

Poz. 67 – 74(Pola dla dwóch osób)

Poz. 67 – 74

Jeżeli reprezentuje Cię osoba trzecia – na podstawie ważnego pełnomocnictwa, podaj jej dane w Części I.2. (W przypadku jednej reprezentującej osoby należy wypełnić tylko 67-70)

Dodatkowe wyjaśnienia – wynajem mieszkań, kupno nieruchomości.

Jak uniknąć błędów przy składaniu PCC-3?

Sprawdź poprawność danych (imię, nazwisko, NIP/PESEL, adres).
Nie zapomnij o terminie – 14 dni!
Upewnij się, że wpisujesz właściwy urząd skarbowy.
Podaj dokładną wartość transakcji.
Dołącz dowód opłacenia PCC (jeśli składane osobiście).

Czy trzeba płacić podatek kiedy wynajmujesz mieszkanie

W przypadku wynajmu mieszkań podatek PCC nie ma zastosowania, jeśli umowa podlega podatkowi VAT. Jednak w sytuacji wynajmu bez działalności gospodarczej mogą pojawić się zobowiązania podatkowe.

Co w przypadku kupna nieruchomości

Osoby kupujące mieszkanie na rynku wtórnym muszą zapłacić 2% podatku PCC, który uiszcza kupujący. Nowe mieszkania od dewelopera są objęte podatkiem VAT, co zwalnia je z PCC.

Wzory dokumentów do pobrania

- Formularz PCC-3 – Pobierz
- Formularz PCC-3/A – Pobierz
- Instrukcja wypełnienia PCC-3 – Pobierz

Podatek PCC: krótkie podsumowanie

Podatek PCC – to obowiązkowe opłaty za transakcje cywilnoprawne, których nie można bagatelizować. Najważniejsze jest terminowe złożenie PCC-3 oraz poprawne wyliczenie kwoty podatku. Warto korzystać z dostępnych wzorów formularzy i instrukcji, aby uniknąć błędów. Też te sprawy łatwo można załatwić u notariusza.

Podziel się Facebook X / Twitter Telegram

Komentarze 0

Popularne

Polecane

Najnowsze