Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego w Polsce
1 sierpnia to w Polsce Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego. To właśnie 79 lat temu, 1 sierpnia 1944 roku, wybuchło Powstanie Warszawskie, jedna z najważniejszych dat w historii Polski. Wydarzenie to stało się dla przyszłych pokoleń przykładem odwagi i patriotyzmu w walce o niepodległość Polski. Przeczytaj nasz artykuł, aby dowiedzieć się, jak obchodzony jest ten dzień pamięci w Polsce i z jakimi wydarzeniami historycznymi jest związany.
Spis treści
Kiedy powstał Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego?
W 2009 roku Sejm ustanowił 1 sierpnia Narodowym Dniem Pamięci Powstania Warszawskiego. Ustawa ustanawiająca ten dzień świętem państwowym została przyjęta z inicjatywy prezydenta Lecha Kaczyńskiego
w hołdzie bohaterom Powstania Warszawskiego, tym, którzy walczyli z bronią w ręku o wyzwolenie stolicy, dążyli do odtworzenia niepodległej i wolnej Polski, odważnie przeciwstawiali się niemieckiej okupacji i sowieckiej niewoli zagrażającej przyszłym pokoleniom Polaków.
Zapraszamy do dołączenia do naszego kanału Telegram, naszej strony na Facebook а oraz naszej strony na Instagram, aby być na bieżąco z najnowszymi wiadomościami i wydarzeniami.
W niektórych polskich instytucjach publicznych dzień ten jest dniem wolnym od pracy. W całym kraju odbywają się uroczystości upamiętniające powstańców, a syreny alarmowe uruchamiane są zawsze o godzinie 17:00 (syrena trwa 1 minutę). Wcześniej pisaliśmy o polskich świętach i uroczystościach w nowym roku akademickim 2022/2023 i 2023/2024.
Kiedy miało miejsce Powstanie Warszawskie?
Powstanie Warszawskie rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 roku o godzinie 17:00 w ramach akcji Burza. Data wybuchu powstania nie była przypadkowa, gdyż dzień wcześniej nastąpiło lądowanie aliantów w Normandii i rozpoczęła się ofensywa sowiecka. Wojska niemieckie rozpoczęły odwrót na zachód. Pomimo tego, że władza w Warszawie znalazła się w rękach niemieckich, w Londynie nadal działał legalny rząd polski pod przewodnictwem Stanisława Mikołajczyka. Rząd ten był podporządkowany organizacji wojskowej, Armii Krajowej, której komendantem głównym był generał Tadeusz Komorowski.
Cele Armii Krajowej były następujące:
- aby wyzwolić stolicę od niemieckich wojsk;
- aby ustanowić swoją władzę w Warszawie przed przybyciem wojsk radzieckich;
- aby dać władzę polskiemu rządowi na uchodźstwie;
- aby zapobiec dojściu do władzy Związku Radzieckiego.
Jak doszło do wybuchu Powstania Warszawskiego?
Powstanie Warszawskie trwało od 1 sierpnia 1944 roku do 2 października 1944 roku. Przeszło do historii Polski jako jedno z najkrwawszych wydarzeń.
31 lipca 1944 r. generał Tadeusz Komorowski wydał rozkaz rozpoczęcia powstania w stolicy Polski. Szefem operacji wojskowych był płk Antoni Chruszczel. W powstaniu wzięło udział około 23 000 żołnierzy Armii Krajowej. Nie wszyscy uczestnicy byli uzbrojeni. Pierwsze dni przyniosły sukces. Powstańcy opanowali strategiczne obiekty w Warszawie i zdołali uwolnić 383 więźniów z obozu w Gęsiówce. Wielu z nich wstąpiło w szeregi Armii Krajowej. Liczba uczestników powstania rosła.
Pomoc finansowa od The $1K Project
5 sierpnia Niemcy rozpoczęli kontrofensywę, używając czołgów, ciężkiej artylerii i samolotów szturmowych. Od tego dnia Niemcy próbowali stłumić powstanie. Polscy żołnierze stracili swoje pozycje i kontrolowali tylko niektóre dzielnice Warszawy.
7 września rząd polski podjął decyzję o zaprzestaniu walk i kapitulacji. 24 września Niemcy zaatakowali tereny, na których pozostali powstańcy. 1 października generał Tadeusz Komorowski zarządził zawieszenie broni, a następnego dnia podpisano ostateczny dokument kapitulacyjny. Trzy dni później powstanie zostało ostatecznie stłumione.
Co warto wiedzieć o Powstaniu Warszawskim?
Powstanie 1944 r. w Warszawie było pomyślane jako krótkie powstanie zbrojne, ale trwało 63 dni. Ponadto:
- Powstanie Warszawskie 1944 r. było największą akcją zbrojną sił oporu przeciwko niemieckiej okupacji podczas II wojny światowej;
- Wojska niemieckie zniszczyły dużą część Warszawy podczas i po powstaniu;
- Około 84% budynków w mieście zostało zniszczonych podczas walk ulicznych;
Zobacz też: Dofinansowanie 700 złotych z UNHCR – odpowiadamy na najważniejsze pytania
- Wśród zniszczonych budynków był Zamek Królewski;
- Podczas powstania zginęło 150 000 cywilów i ponad 10 000 powstańców, 520 000 mieszkańców zostało wysłanych do obozów koncentracyjnych, 7 000 zaginęło, a 17 000 zostało schwytanych.
Powstanie Warszawskie i komunistyczna propaganda
W okresie istnienia PRL propaganda partii komunistycznej podkreślała, że wojska polskie i sowieckie wyzwoliły Warszawę i wyparły wojska niemieckie ze stolicy w 1945 roku. Dopiero w 1990 r. zaczęto podkreślać, że Armia Czerwona, rozmieszczona na wschodnim brzegu Wisły we wrześniu 1944 r. podczas Powstania Warszawskiego, mogła pomóc Polakom wyzwolić Warszawę, ale tego nie zrobiła. Tak więc w 1945 r. trudno było mówić o wyzwoleniu.
Upamiętnienie Powstania Warszawskiego
Możesz zapoznać się z historycznymi wydarzeniami Powstania Warszawskiego i poznać jego uczestników w Muzeum Powstania Warszawskiego w Polsce, które można odwiedzić nawet za darmo. Muzeum znajduje się w Parku Wolności, gdzie znajduje się Ściana Pamięci z nazwiskami 11 000 powstańców, którzy zginęli w sierpniu-wrześniu 1944 roku. W 2021 r. Muzeum Powstania Warszawskiego uruchomiło projekt Korzenie Pamięci. Jego inicjatorzy chcą zebrać jak najwięcej informacji o wszystkich uczestnikach powstania. Każdy może wziąć w nim udział, wypełniając specjalną ankietę. Wiele informacji na temat Powstania Warszawskiego znajduje się w internetowym archiwum Szukaj w archiwach. Odwiedzający archiwum mogą zapoznać się z fotografiami i dokumentami obrazującymi przebieg Powstania Warszawskiego.