Wiza humanitarna do Polski jakie daje korzyści i jak ją uzyskać?
W 2024 r. wiza humanitarna do Polski pozostaje ważnym narzędziem dla cudzoziemców potrzebujących ochrony międzynarodowej lub azylu. W tym artykule przyjrzymy się, czym dokładnie jest ten rodzaj wizy, kto może ją uzyskać i na jakich warunkach, a także jak wygląda procedura uzyskania dokumentu.
Spis treści
Czym jest wiza humanitarna?
Wiza humanitarna jest specjalistycznym narzędziem umożliwiającym legalny pobyt w kraju osobom potrzebującym ochrony międzynarodowej. Ten rodzaj wizy jest sklasyfikowany jako D21 i może być wydany przez dowolny kraj Schengen na okres 3 miesięcy lub dłużej.
Wiza humanitarna jest wizą krajową mającą na celu ochronę i wsparcie cudzoziemców doświadczających różnego rodzaju prześladowań w kraju pochodzenia, dając im szansę na bezpieczne i stabilne życie w Polsce. Zezwolenie na pobyt jest udzielane ze względów humanitarnych, w interesie państwa lub w celu wypełnienia zobowiązań międzynarodowych, co czyni je niezbędnym środkiem ochrony dla osób, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej w kraju pochodzenia.
Ważnym aspektem jest to, że wiza humanitarna jest dostępna dla wszystkich cudzoziemców i stanowi podstawę do dalszego ubiegania się o ochronę międzynarodową lub azyl w kraju, który wydał wizę.
Jakie są prawa i korzyści z wizy humanitarnej?
Główne prawa i korzyści wynikające z posiadania wizy humanitarnej w Polsce są następujące:
- Szybkość otrzymania. Proces ubiegania się o wizę D21 jest stosunkowo szybki, co ma kluczowe znaczenie dla osób potrzebujących natychmiastowej ochrony.
- Brak opłat. Uzyskanie wizy humanitarnej nie podlega opłacie skarbowej, co czyni ją bardziej przystępną cenowo dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji.
- Specjalna karta pobytu. Posiadacze wizy D21 mogą uzyskać specjalną kartę pobytu na okres 3 lat, która zapewnia dodatkowe prawa i możliwości pobytu w Polsce.
- Podróżowanie do krajów europejskich. Wiza D21 pozwala obcokrajowcom nie tylko na bezpieczny pobyt w Polsce przez okres do jednego roku, ale także na odwiedzanie innych państw strefy Schengen zgodnie z zasadą 90/180. Warto pamiętać, że wiza zapewnia pełnię praw i możliwości jedynie na terytorium Polski.
- Możliwość przedłużenia. Obywatele niektórych krajów, w szczególności Republiki Białorusi, mogą przedłużyć swoją wizę bez konieczności opuszczania kraju.
- Dostęp do polskiego rynku pracy. Po zmianach przepisów w 2020 r. cudzoziemcy posiadający wizy humanitarne mają prawo do pracy w Polsce bez konieczności uzyskiwania dodatkowych zezwoleń na pracę.
Jak znaleźć polskie korzenie dla Karty Polaka
Jednocześnie wadą wizy D21 jest niejednoznaczność niektórych przepisów i brak szczegółowych regulacji niektórych aspektów, co może utrudniać zrozumienie praw i obowiązków posiadaczy wizy. Przykładowo, nie ma jednej jasnej odpowiedzi na pytanie, czy posiadacze wizy humanitarnej mogą prowadzić działalność gospodarczą w Polsce.
Należy również pamiętać, że zezwolenie na pobyt udzielone na podstawie wizy humanitarnej jest zezwoleniem jednorazowym, tj. pozwala na pobyt w Polsce przez okres do roku, po upływie którego konieczne będzie ponowne ubieganie się o zezwolenie na pobyt. Ponadto, nie ma gwarancji, że członkowie rodziny posiadacza wizy humanitarnej D21 również będą mogli uzyskać ten dokument, gdyż każdy przypadek rozpatrywany jest indywidualnie i w zależności od okoliczności mogą oni otrzymać wizy innych kategorii.
Kto i na jakich warunkach może otrzymać wizę humanitarną do Polski?
Jak wspomniano powyżej, wiza D21 jest wydawana ze względów humanitarnych lub na mocy międzynarodowych zobowiązań kraju, zapewniając ochronę przed prześladowaniami politycznymi, religijnymi lub innymi formami prześladowań w kraju pochodzenia. Innymi słowy, ten rodzaj wizy jest przyznawany osobom, dla których dalszy pobyt we własnym kraju może stanowić zagrożenie dla podstawowych praw i wolności zapisanych w międzynarodowych konwencjach i umowach. Podstawą prawną do wydania dokumentu jest ustawa o cudzoziemcach z 2013 r. (z późniejszymi zmianami w 2020 r.), ust. 1, s. 32, art. 60.
Uzyskanie takiej wizy oznacza, że cudzoziemiec może być zmuszony do opuszczenia swojego kraju ze względu na:
- zagrożenie dla życia i wolności,
- przypadków złego traktowania,
- traktowanie, które poniża ludzką godność,
- Nieuzasadniona i bezprawna kara,
- tortury i praca przymusowa.
Podstawą do przyznania wizy humanitarnej mogą być również okoliczności, które poważnie zagrażają rozwojowi psychofizycznemu dziecka (zgodnie z definicją zawartą w Konwencji o prawach dziecka, przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 20 listopada 1989 r.) lub naruszają prawo do życia prywatnego lub rodzinnego (zgodnie z definicją zawartą w Konwencji rzymskiej o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z 1950 r.).
Dołącz do naszego kanału Telegram, naszej strony na Facebooku i Instagramie. Dzięki temu będziesz na bieżąco z najnowszymi wiadomościami i wydarzeniami.
Jednocześnie osoby ubiegające się o wizę humanitarną do Polski muszą spełniać określone kryteria i posiadać wystarczające dowody potwierdzające ich sytuację, które mogą przedstawić w trakcie procesu aplikacyjnego. Proces ubiegania się o wizę wymaga szczegółowego rozpatrzenia każdego indywidualnego przypadku, co może obejmować ocenę obecnej sytuacji w kraju pochodzenia wnioskodawcy, a także okoliczności osobistych, które motywują wniosek o ochronę.
Należy pamiętać, że dla obywateli niektórych krajów, takich jak Białoruś, istnieją specjalne programy, które ułatwiają procedurę uzyskania wizy humanitarnej ze względu na sytuację polityczną lub inne istotne wydarzenia. Obywatele Ukrainy również mogą ubiegać się o taką wizę, jednak obecnie większość Ukraińców korzysta ze statusu ochrony czasowej przyznawanego na podstawie specustawy lub innych form legalizacji pobytu w Polsce (wiza pracownicza, karta pobytu itp.).
Kto nie może ubiegać się o wizę humanitarną do Polski?
Należy pamiętać, że nie wszystkie osoby kwalifikują się do otrzymania tego typu wizy. Istnieją szczególne przypadki, w których wnioskodawcy można odmówić wydania wizy humanitarnej, niezależnie od jego obecnej sytuacji lub potrzeb:
- Przede wszystkim o wizę humanitarną nie mogą ubiegać się osoby, które mają zakaz wjazdu do Polski lub stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego kraju. Dotyczy to osób, których wcześniejsze działania lub zachowania wzbudziły podejrzenia lub były związane z naruszeniem prawa o charakterze międzynarodowym lub krajowym.
- Istnieją osoby, które mogą mieć inne podstawy prawne do wjazdu lub pobytu w Polsce, np. ważną wizę pracowniczą, studencką lub Kartę Polaka. W takich przypadkach zaleca się, aby wnioskodawca ubiegał się o wizę zgodnie ze swoją szczególną sytuacją i celem wizyty w Polsce. Takie osoby powinny korzystać ze specjalistycznych rodzajów wiz odpowiednich do ich potrzeb i statusu, a nie z wizy humanitarnej, która jest przeznaczona dla osób potrzebujących ochrony międzynarodowej.
Należy zauważyć, że decyzja o przyznaniu lub odmowie przyznania wizy humanitarnej opiera się na szczegółowej analizie okoliczności każdego indywidualnego przypadku. Podczas oceny wniosku służby konsularne biorą pod uwagę różne czynniki, w tym obecną sytuację w kraju pochodzenia wnioskodawcy, a także okoliczności osobiste, które mogą przemawiać za przyznaniem ochrony humanitarnej.
Procedura uzyskania wizy humanitarnej do Polski.
Procedura uzyskania wizy humanitarnej do Polski obejmuje kilka kolejnych kroków, które należy podjąć, aby móc legalnie przebywać w kraju w celu uzyskania ochrony międzynarodowej lub z innych powodów humanitarnych.
1. Umówić się na wizytę w polskim konsulacie w celu złożenia dokumentów. Wnioskodawca powinien skontaktować się z najbliższym polskim konsulatem lub ambasadą. Dla wygody wnioskodawców informacje o wydziałach konsularnych, ich kontaktach i adresach e-mail są dostępne na oficjalnych stronach internetowych placówek dyplomatycznych. Ważne jest, aby wyjaśnić możliwość złożenia dokumentów osobiście, za pośrednictwem centrum składania wniosków wizowych lub pocztą.
2. Wypełnienie wniosku o wizę krajową. Jest to bardzo ważny etap, ponieważ wnioskodawca musi podać pełne i dokładne informacje o sobie, w tym cel podróży do Polski. Formularz wniosku musi zawierać zdjęcie wnioskodawcy, które spełnia ustalone wymagania. Formularz wniosku o wizę krajową w formacie PDF można pobrać tutaj (viza).
3. Przygotowanie niezbędnych dokumentów. Po wypełnieniu formularza aplikacyjnego należy zebrać wszystkie niezbędne dokumenty, które mogą obejmować ważny paszport, ubezpieczenie zdrowotne, pisemny wniosek o wizę i inne dokumenty określone przez konsulat. Należy pamiętać, że każdy dokument jest ważną częścią wniosku i ma wpływ na decyzję konsula.
4. Składanie dokumentów. Wnioskodawca składa dokumenty w konsulacie w określonym terminie. Można to zrobić osobiście, za pośrednictwem upoważnionej osoby lub pocztą, w zależności od zasad ustalonych przez konsulat.
5. Po złożeniu dokumentów należy czekać na decyzję konsulatu. W przypadku pozytywnej decyzji wnioskodawca otrzymuje wizę humanitarną.
Jakie dokumenty są wymagane do uzyskania wizy humanitarnej?
Uzyskanie wizy humanitarnej D21 do Polski wymaga od wnioskodawców złożenia określonego pakietu dokumentów, który oprócz wypełnionego formularza wniosku obejmuje
- Pisemne oświadczenie o zamiarze uzyskania wizy. Jest to dokument, w którym wnioskodawca określa powody, dla których chce uzyskać wizę humanitarną D21, w szczególności okoliczności humanitarne lub potrzebę ochrony międzynarodowej.
- Ważny paszport międzynarodowy. Musi być wydany nie wcześniej niż 10 lat temu, zawierać co najmniej dwie wolne strony na wizy i być ważny przez co najmniej 3 miesiące po zakończeniu planowanego okresu pobytu.
- Ubezpieczenie zdrowotne. Wymagany jest dowód posiadania ważnego ubezpieczenia zdrowotnego na cały okres planowanego pobytu, spełniającego określone wymagania.
Zobacz też: Zezwolenie na pobyt w Polsce dla Ukraińców w 2024 roku
Należy pamiętać, że wniosek (pismo do konsula) jest kluczowym elementem w procesie ubiegania się o wizę, ponieważ każdy przypadek jest rozpatrywany indywidualnie. Dlatego też w piśmie tym (w sekcji „Informacje dodatkowe”) należy szczegółowo, ale zwięźle opisać okoliczności uzasadniające ubieganie się o wizę, jasno uzasadnić swój wniosek, przedstawiając przekonujące dowody na okoliczności humanitarne lub pilną potrzebę ochrony. Wniosek należy wypełnić zgodnie z instrukcjami zawartymi w formularzu, z różnymi częściami formularza dla osób dorosłych i małoletnich. Formularz wniosku o wizę humanitarną w Polsce można pobrać tutaj.
Ramy czasowe rozpatrywania wniosku
Warto zauważyć, że konsulat nie określa dokładnych ram czasowych rozpatrywania wniosków, ale w oparciu o informacje zwrotne od osób ubiegających się o wizę humanitarną do Polski, potencjalni wnioskodawcy powinni być przygotowani na rozpatrzenie wniosku w ciągu 10 do 20 dni. Okres ten może się różnić w zależności od konkretnej sytuacji i aktualnego obciążenia konsulatu.
Zazwyczaj, składając dokumenty osobiście, wnioskodawca otrzyma instrukcje dotyczące tego, kiedy i w jaki sposób może odebrać paszport z wizą humanitarną. Z reguły po rozpatrzeniu wniosku konsulat informuje wnioskodawcę o decyzji i warunkach wydania wizy.
Koszt uzyskania wizy humanitarnej do Polski
Uzyskanie wizy humanitarnej do Polski w 2024 roku wiąże się z minimalnymi kosztami dla wnioskodawcy. Jak wspomniano powyżej, nie ma opłaty skarbowej za uzyskanie wizy humanitarnej. Należy jednak pamiętać, że składając wniosek za pośrednictwem centrów wizowych, będzie trzeba uiścić opłatę serwisową za rozpatrzenie wniosku.
Oprócz bezpośredniej opłaty za usługę, wnioskodawcy powinni również wziąć pod uwagę koszty pośrednie związane z procesem ubiegania się o wizę. Mogą one obejmować koszty wykonania kopii wymaganych dokumentów, przygotowania zdjęć do formularza wniosku wizowego oraz koszty transportu związane z wizytą w konsulacie lub centrum wizowym. Ponadto, wybierając dodatkowe usługi, takie jak pomoc w wypełnieniu formularza wniosku, dostarczenie dokumentów kurierem lub wysłanie ich pocztą, wnioskodawcy będą musieli zapłacić za te usługi zgodnie z ustalonymi taryfami.
Należy również pamiętać, że w celu wydania plastikowej karty pobytu, która może być wydana na podstawie wizy D21, trzeba będzie ponieść koszt jej wyrobienia, który wynosi 100 zł.
Jak przedłużyć wizę humanitarną do Polski
Procedura przedłużenia wizy humanitarnej D21 w Polsce od 2024 r. jest opcją ograniczoną do określonych warunków i kategorii osób. Obecnie opcja ta jest dostępna wyłącznie dla obywateli Republiki Białorusi, z wyjątkiem obywateli Ukrainy do pracy w charakterze kierowców międzynarodowych, pilotów samolotów cywilnych i członków załóg. Wszystkie pozostałe kategorie cudzoziemców nie mogą skorzystać z opcji przedłużenia tego typu wizy bezpośrednio w Polsce ze względu na ograniczenia ustanowione przez prawo.
Aby przedłużyć wizę humanitarną D21, należy złożyć wniosek do Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP za pośrednictwem centrów wizowych działających pod auspicjami VFS-Global. Centra wizowe znajdują się w kilku większych miastach Polski, gdzie odbywa się proces ubiegania się o przedłużenie wizy. Aby umówić się na wizytę w centrum wizowym w Warszawie, Poznaniu lub Lublinie, kliknij link. Nie ma potrzeby osobistego zgłaszania się do Ministerstwa Spraw Zagranicznych w celu przeprowadzenia tej procedury.
Opłata za przedłużenie wizy humanitarnej wynosi 38 PLN. Zazwyczaj wniosek o przedłużenie wizy jest rozpatrywany w ciągu 15 dni, w niektórych przypadkach może to potrwać do miesiąca.