Jak Ukraińcy odmówić tymczasowej ochrony przy wyjeździe z Polski: algorytm działań

Są sytuacje, w których Ukraińcy, którzy znaleźli się w Polsce z powodu wojny, z różnych powodów decydują się na wyjazd z Polski i nie planują w przyszłości korzystać ze statusu tymczasowej ochrony w tym kraju. W przypadku takiego ostatecznego wyjazdu z Polski konieczne jest unieważnienie statusu ochrony tymczasowej − rezygnacja z PESEL UKR. Jak to zrobić, aby uniknąć kłopotów, przeczytaj nasz materiał.

Kiedy należy zrezygnować z ochrony tymczasowej w Polsce?

Wraz z wybuchem rosyjskiej agresji na pełną skalę Unia Europejska wprowadziła tymczasową ochronę dla obywateli z Ukrainy, którzy uciekają przed wojną. W Polsce specjalny status dla ukraińskich przesiedleńców realizowany jest za pośrednictwem PESEL UKR. Warto przypomnieć, że od marca 2023 roku stał się obowiązkowy dla obywateli Ukrainy, którzy mają zamiar pozostać na terytorium Polski. Należy go odebrać w ciągu 30 dni od przyjazdu do Polski. Osoby otrzymujące PESEL UKR w Polsce mogą korzystać ze wszystkich świadczeń i świadczeń przewidzianych w polskim prawie, w tym legalnie przebywać w Polsce do 4 marca 2024 r., mieć dostęp do rynku pracy, placówek oświatowych i medycznych oraz korzystać z pomocy społecznej.

Zobacz podobne:
Loty z 95% zniżką dla Ukraińców od linii lotniczych Finnair

Istnieją jednak przypadki, w których osoba musi zrezygnować ze statusu ochrony tymczasowej w Polsce i ze wszystkich możliwości przyznanych przez państwo polskie. Ze statusu ochrony tymczasowej w Polsce Ukrainiec musi zrezygnować, jeżeli:

• postanowił w końcu wrócić z Polski na Ukraine;
• ma na celu zmianę kraju pobytu ze względu na określone okoliczności.

Warto pamiętać, że zgodnie z decyzją Komisji Europejskiej tymczasowa ochrona dla ukraińskich uchodźców może być udzielona tylko w jednym z krajów UE. Dlatego planując zmianę kraju ochrony, musisz zrezygnować ze statusu w poprzednim kraju.

Sugerujemy dołączenie do naszego kanału Telegram pod linkiem https://t.me/ukrainianinpolandpl, do naszej strony na Facebooku pod linkiem https://www.facebook.com/ukrainianinpolandpl, a także na Instagramie pod linkiem https://www.instagram.com/ukrainian_in_poland_pl. Рomoże Ci to zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wiadomościami i najważniejszymi wydarzeniami.

Jak zrezygnować z ochrony tymczasowej w Polsce?

Jeżeli osoba o statusie PESEL UKR zdecydowała się opuścić terytorium Polski na stałe, czyli przenieść się do innego kraju, lub ma zamiar podróżować po krajach strefy Schengen dłużej niż 30 dni, należy złożyć wniosek, aby władze RP oficjalnie zarejestrowały wyjazd. Przecież jeśli obywatel Ukrainy, który ma tymczasową ochronę w Polsce, opuści terytorium Polski na więcej niż 30 dni, jego status PESEL UKR zostanie anulowany, a wszystkie płatności zostaną wstrzymane. Istnieje możliwość zwrotu statusu i płatności przy zwrocie. W tym celu należy skontaktować się z urzędem powiatowym lub miejskim (Urząd Gminy/Miasta).

Jak złożyć wniosek o rezygnację z ochrony tymczasowej?

Jeśli dana osoba planuje wcześniej wyjechać z Polski, musi skontaktować się z urzędem powiatowym lub miejskim (Urząd Gminy/Miasta) i złożyć wniosek. Tam konieczne będzie wypełnienie oficjalnego formularza w języku polskim.

W przypadku, gdy Ukrainiec nie może złożyć wniosku samodzielnie (np. przebywa już poza granicami Polski), można to zrobić zdalnie:

• z pomocą autoryzowanego przedstawiciela;
• wysłać listem poleconym;
• przez Internet.

Składając takie oświadczenie, osoba formalnie zrzeka się wszystkich praw przyznanych przez tymczasową ochronę.

Ważne! Sprawdzić status PESEL UKR można na stronie gov.pl w sekcji Sprawdž własne dane w rejestrze PESEL.

Jak zrezygnować ze statusu PESEL UKR online?

Aby nie mieć kłopotów po ostatecznym wyjeździe z terytorium Polski lepiej zrezygnować z ochrony tymczasowej i powiadomić władze publiczne, składając dwa wnioski online do ZUS i Administracji (Urząd Gminy/Miasta).

Aby zrezygnować ze statusu ochrony tymczasowej w Polsce online, należy:

• wejdź na stronę za pomocą profilu zaufany;
• wybierz nazwę urzędu (Urząd Gminy / Miasta), w którym wykonano PESEL UKR;
• postępuj zgodnie z instrukcjami.

Z Urzędu Gminy / Miasta może zostać wysłany list w przypadku braku pewnych dokumentów lub dodatkowych pytań do ciebie.

Co się stanie, jeśli nie zrezygnujesz z tymczasowej ochrony w Polsce?

Wszystkie płatności, które Polska przekazała ukraińskim uchodźcom, gdy opuścili terytorium Polski bez złożenia oświadczenia o rezygnacji ze statusu, muszą zostać zwrócone. Wynika to z faktu, że Ukraińcy mają prawo do ubezpieczenia społecznego tylko wtedy, gdy razem z dziećmi Przebywają w Polsce. W poważniejszych sytuacjach można wszcząć postępowanie w sprawie nieuczciwych działań, w wyniku których osoba może zostać deportowana i zakazać wjazdu do krajów Unii Europejskiej.

Sposoby, w jaki ZUS może kontrolować nieobecność uchodźcy na terenie Polski:

• nadzór nad centralnym rejestrem ubezpieczonych;
• sprawdzanie obecności dzieci w szkołach lub przedszkolach;
• Kontrola rejestrów Straży Granicznej pod kątem przekroczenia granicy;
• wnioski do służb granicznych innych krajów UE o przyznane świadczenia w tych krajach.

Zobacz też: Można już składać wnioski o paszport ukraiński w Niemczech, Turcj, Czechach, na Słowacji oraz w Hiszpanii

Którzy obywatele Ukrainy nie są zobowiązani do powiadamiania organów państwowych o wyjeździe z terytorium Polski?

Nie powinni zgłaszać wyjazdu z Polski takie kategorie Ukraińców:

• osoby nieotrzymujące PESEL UKR;
• osoby, które nie złożyły wniosku o pomoc społeczną;
• jeżeli termin wyjazdu z terytorium Polski jest krótszy niż 30 dni.