Czym różni się Wielki Post dla katolików i prawosławnych?

Rozpoczął się Wielki Post. Jak zatem wygląda Wielki Post w katolickiej Polsce? Jakie są różnice między Wielkim Postem w tradycji kościoła zachodniego a wschodniego?

Co to jest Wielki Post?

Ustalenie dat katolickiej i prawosławnej Wielkanocy to złożony proces obejmujący cykl słoneczny i księżycowy. Zazwyczaj katolicka i prawosławna Wielkanoc nie pokrywają się ze sobą. Większość mieszkańców Polski to katolicy i w 2023 roku katolicka Wielkanoc przypada na 9 kwietnia.

Dla prawosławnych i katolików Wielki Post to okres, w którym Kościół wzywa wiernych do pokuty i nawrócenia. Przypomina o trzech sposobach zbliżania się do Boga: poście, jałmużnie i modlitwie, które zostały podkreślone słowami Jezusa.

W Piśmie Świętym liczba 40 symbolizuje długi okres czasu przeznaczony na wypełnienie woli Bożej. W okresie Wielkiego Postu Kościół przeżywa i celebruje nie tylko 40 dni, które Jezus spędził na pustyni przed rozpoczęciem swojej misji, ale także trzy inne ważne wydarzenia biblijne. Wielki Post rozpoczął się w środę 22 lutego, a zakończy w Wielki Czwartek 6 kwietnia. Po nim katolicy rozpoczynają obchody Triduum Paschalnego Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Chrystusa.

W kolorze szat liturgicznych noszonych przez księży w czasie Wielkiego Postu dominuje fiolet. W IV niedzielę kapłani noszą różowe, a w Wielkim Tygodniu — czerwone szaty.

Zapraszamy na nasz kanał telegramowy https://t.me/ukrainianinpolandpl, gdzie zawsze znajdziecie przydatne i ciekawe informacje.

Jak wygląda początek Wielkiego Postu w Polsce – Środa Popielcowa?

Wielki Post rozpoczyna się w Środę Popielcową, która w tym roku przypadła na 22 lutego i trwa 40 dni do Wielkanocy. Dzień poprzedzający Środę Popielcową nazywany jest przez wielu «Ostatkami». Choć katolicy zwykle obchodzą tłusty wtorek, czyli dzień «objadania się», Polacy wolą pobłażać sobie w tłusty czwartek. Święto to sięga czasów pogańskich i przypomina zapusty.

W tym dniu Polacy zjadali wszystkie resztki, aby nie kusiło ich podjadanie w czasie postu, dlatego też nazywane jest ono «Resztkami». W hołdzie tej tradycji dziś w tym dniu odbywają się wielkie festyny.

W Środę Popielcową, która jest dniem smutku i pokuty, podczas Mszy Świętej kapłan posypuje głowy wiernych popiołem na znak pokuty. Popiół ten jest błogosławiony z palm, które zostały poświęcone rok temu w Niedzielę Palmową. W tym dniu Kościół wzywa do powstrzymania się od potraw mięsnych i przestrzegania postu ścisłego. Polega on na ograniczeniu trzech posiłków: dwóch lekkich i jednego pełnego, a także na odrzuceniu potraw mięsnych. Zasada ta dotyczy wiernych od 14 roku życia, ale post ścisły obowiązuje tylko dorosłych wiernych do 60 roku życia.

Choć udział we Mszy Świętej w tym dniu nie jest obowiązkowy, Kościół zaleca uczestnictwo w liturgii, gdyż dzień ten rozpoczyna okres Wielkiego Postu, który ma charakter pokutny. Obrzędowi posypania głowy popiołem towarzyszą słowa: «Pamiętaj, że jesteś prochem i do prochu powrócisz» lub «Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię».

Zobacz podobne:
Ukraiński Kościół Prawosławny w Polsce: gdzie jechać na Wielkanoc

Jakie są do’s i don’ts Wielkiego Postu?

Kościół katolicki przestrzega okresów i dni pokuty jako szczególny czas na:

• ćwiczenia duchowe,
• liturgię pokutną,
• їpielgrzymki pokutne,
• dobrowolną powściągliwość.

W tym czasie wierni nie uczestniczą również w rozrywkach, ale skupiają się na rozważaniu Męki Pańskiej. Towarzyszą im specjalne nabożeństwa wielkopostne, takie jak Droga Krzyżowa czy Gorzkie Żale.

Aby dobrze przygotować się do Świąt Wielkanocnych, zaleca się wzięcie udziału w rekolekcjach. Jest to kilkudniowy okres poświęcony odnowie duchowej poprzez modlitwę, konferencje i spowiedź. Rekolekcje mogą mieć charakter otwarty lub zamknięty. Te pierwsze zazwyczaj odbywają się w parafiach i trwają cztery dni, wliczając w to niedzielę. Rekolekcje zamknięte trwają nieco dłużej i odbywają się w ośrodkach rekolekcyjnych. Jeśli nie możesz uczestniczyć w rekolekcjach, możesz ich wysłuchać online.

Wielki Post to także czas przygotowania nowo nawróconych chrześcijan do chrztu, który zwykle odbywa się podczas Wigilii Paschalnej.

Zobacz też: Kalendarz świąt i dni wolnych od pracy w 2025 roku

Jakie są podobieństwa i różnice między katolickim Wielkim Postem a prawosławnym Wielkim Postem?

W rzeczywistości Wielki Post jest czasem pokuty i modlitwy dla wszystkich wierzących. Wspieranie bliskich, chodzenie do kościoła, pokuta za własne grzechy i wybaczanie przewinień wyrządzonych przez innych są niezbędne dla katolików i prawosławnych. Ponadto należy pamiętać o dawaniu jałmużny i pomaganiu potrzebującym.

Główne różnice między katolikami a prawosławnymi występują jedynie na poziomie organizacji żywienia w okresie Wielkiego Postu. Katolicy w czasie Wielkiego Postu mogą spożywać nabiał i jajka, natomiast większość z nich nie rezygnuje całkowicie z produktów mięsnych w całym okresie — zresztą tradycja kościelna tego nie wymaga. Zazwyczaj post ścisły z ograniczeniem spożycia mięsa obowiązuje tylko w Środę Popielcową i Wielki Piątek, a wielu wiernych pości także w każdą środę i piątek przed Wielkanocą. Jeśli chodzi o prawosławną tradycję odżywiania się w czasie Wielkiego Postu, to jest ona bardziej rygorystyczna i zakłada odrzucenie wszelkich produktów zwierzęcych.