Zatrudnianie Ukraińców w 2025 roku – nowe przepisy bez obowiązku umowy o pracę
Polska w ostatnich latach stała się jednym z głównych miejsc pracy dla obywateli Ukrainy. Od czasu wybuchu wojny w 2022 roku liczba ukraińskich pracowników w Polsce znacząco wzrosła, a ich obecność stała się kluczowa dla funkcjonowania wielu sektorów gospodarki. Jednak nowe propozycje zmian w przepisach dotyczących zatrudniania cudzoziemców wywołują zarówno nadzieje, jak i obawy.
Spis treści
Ukraińcy na polskim rynku pracy
Ukraińcy odgrywają ogromną rolę w polskiej gospodarce, pracując w takich sektorach jak budownictwo, logistyka, gastronomia, rolnictwo czy usługi domowe. Dzięki uproszczonym procedurom wprowadzonym po wybuchu wojny, wielu z nich mogło szybko znaleźć zatrudnienie i zacząć nowe życie w Polsce. Jednak ich sytuacja zawodowa często zależy od rodzaju zawartej umowy, co ma wpływ na stabilność, wynagrodzenie i dostęp do świadczeń socjalnych.
Z danych GUS wynika, że w 2024 roku w Polsce pracowało ponad 755 tysięcy Ukraińców, co sprawia, że są oni najliczniejszą grupą obcokrajowców na rynku pracy.
Zgodnie z badaniami Grupy Progres, przytoczonymi przez „Super Express”, 85% Ukraińców oczekuje wynagrodzenia netto na poziomie od 4000 zł do 7700 zł. Kolejne 10% liczy na zarobki wyższe niż 7700 zł, podczas gdy jedynie 5% jest skłonne zaakceptować pensje poniżej 4000 zł.
Umowa o pracę – wszystko, co należy o niej wiedzieć
Co zmienia projekt nowych przepisów?
Pierwotna wersja projektu ustawy zakładała, że cudzoziemcy, w tym Ukraińcy, mogliby być zatrudniani wyłącznie na podstawie umowy o pracę. Miało to zagwarantować im większą ochronę praw pracowniczych, stabilność zatrudnienia oraz dostęp do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych. Jednak po konsultacjach społecznych i naciskach ze strony pracodawców zdecydowano się na złagodzenie tego wymogu. Aktualna wersja projektu pozwala na zatrudnianie obcokrajowców także na podstawie umów cywilnoprawnych, takich jak umowa zlecenie czy umowa o dzieło.
Korzyści dla Ukraińców i polskiego rynku pracy
Zmiana ta daje większą elastyczność zarówno pracodawcom, jak i pracownikom. Dla wielu Ukraińców poszukujących pracę w Polsce, może to oznaczać szybsze podjęcie pracy, szczególnie w branżach sezonowych czy wymagających nieregularnego zatrudnienia. Wprowadzenie umów cywilnoprawnych może również zwiększyć dostępność ofert pracy, co ma szczególne znaczenie dla osób, które dopiero zaczynają swoją drogę zawodową w Polsce.
Prawa ukraińskich pracowników w Polsce
Nie brakuje jednak obaw związanych z nowymi przepisami. Umowy cywilnoprawne nie zapewniają takiej ochrony jak umowy o pracę. Pracownicy zatrudnieni na takich warunkach często mają ograniczony dostęp do świadczeń socjalnych, takich jak opieka zdrowotna czy ubezpieczenie emerytalne. Dodatkowo, brak stabilności zatrudnienia może wpłynąć na poczucie bezpieczeństwa i trudności w planowaniu przyszłości.
Dołącz do naszego kanału Telegram, naszej strony na Facebooku i Instagramie. Dzięki temu będziesz na bieżąco z najnowszymi wiadomościami i wydarzeniami.
Związki zawodowe oraz organizacje wspierające pracowników z Ukrainy zwracają uwagę na ryzyko nadużyć. W przypadku braku odpowiednich kontroli pracodawcy mogą nadużywać elastycznych form zatrudnienia, zmuszając pracowników do podpisywania mniej korzystnych umów: umowy zlecenie czy umowy o dzieło.
Polski rząd chroni ukraińskich pracowników
Aby zminimalizować ryzyko nadużyć, rząd zapowiada wzmocnienie działań Państwowej Inspekcji Pracy. Inspektorzy mają monitorować warunki zatrudnienia cudzoziemców i sprawdzać, czy pracodawcy przestrzegają przepisów. Ważnym elementem mają być także kampanie informacyjne skierowane do Ukraińców, które pomogą im lepiej zrozumieć swoje prawa na polskim rynku pracy.
Co nowe przepisy oznaczają dla Ukraińców?
Z jednej strony zmiany dają Ukraińcom większą elastyczność w wyborze pracy, co może być korzystne dla osób szukających krótkoterminowego lub sezonowego zatrudnienia. Z drugiej strony, wymaga to od nich większej ostrożności i świadomości swoich praw. Przed podpisaniem umowy warto dokładnie zapoznać się z jej treścią i w razie wątpliwości skonsultować się z organizacjami wspierającymi migrantów, takimi jak fundacje czy stowarzyszenia oferujące pomoc prawną.
Zobacz też: Praca z językiem ukraińskim i rosyjskim w Polsce - wskazówki z wyszukiwania
Zmiany w przepisach dotyczących zatrudniania cudzoziemców, w tym Ukraińców, to krok w stronę większej elastyczności na polskim rynku pracy. Jednak ich sukces zależy od skuteczności mechanizmów kontrolnych i edukacji zarówno pracodawców, jak i pracowników. Kluczowe będzie zapewnienie, że elastyczność nie stanie się pretekstem do nadużyć, a prawa pracownicze będą należycie chronione. Ukraińcy, którzy już stanowią istotny filar polskiej gospodarki, zyskają dzięki temu nowe możliwości, ale muszą być przygotowani na wyzwania związane z nowymi realiami.