Karta CUKR dla obywateli Ukrainy w Polsce: instrukcje otrzymania
Po 1 lipca 2024 r. Ukraińcy, którzy zostali zmuszeni do przeniesienia się do Polski z powodu wojny, otrzymali możliwość uzyskania nowego dokumentu – karty pobytu CUKR. Rozwiązanie to ma pomóc w integracji i uprościć procedury legalizacyjne dla wielu osób, które pozostały w Polsce. Chociaż wnioski o wydanie tego dokumentu będą przyjmowane dopiero w 2025 roku, zrozumienie procesu i jego specyfiki już teraz może znacznie ułatwić przygotowania.
Spis treści
Sposoby legalizacji pobytu obywateli Ukrainy w Polsce
Od 2024 r. obywatele Ukrainy, którzy przybyli do Polski z powodu wojny, mają trzy główne możliwości zalegalizowania swojego pobytu:
- Numer PESEL UKR: mechanizm ten funkcjonuje od początku inwazji na pełną skalę. Osoby z numerem PESEL UKR otrzymują tymczasową ochronę, mają dostęp do usług medycznych i socjalnych, mogą legalnie przebywać w Polsce bez konieczności uzyskania karty pobytu i rozpocząć działalność gospodarczą. Ważne jest, aby pamiętać, że posiadacze PESEL UKR nie powinni opuszczać Polski na dłużej niż 30 dni, ponieważ po tym czasie tracą swój specjalny status. Najnowsze zmiany w prawie podkreślają, że wniosek o nadanie numeru PESEL należy złożyć niezwłocznie po przyjeździe do Polski, podczas gdy wcześniej można było to zrobić w ciągu 30 dni.
- Tradycyjna karta pobytu: drugim sposobem jest uzyskanie karty pobytu na takich samych zasadach jak w przypadku innych cudzoziemców w Polsce. Wymaga to podania powodu pobytu, takiego jak zatrudnienie, nauka lub działalność gospodarcza. Od 1 kwietnia 2023 r. osoby, które opuściły Ukrainę z powodu wojny i były legalnie zatrudnione w Polsce, mogą ubiegać się o zezwolenie na pobyt czasowy.
- Karta pobytu CUKR: trzecią opcją jest uzyskanie karty pobytu CUKR, wprowadzonej przez ostatnie zmiany w specjalnej ustawie. Karta ta przyznaje jej posiadaczom takie same prawa jak innym cudzoziemcom, w tym dostęp do rynku pracy. Będzie ona wydawana wyłącznie obywatelom Ukrainy (w tym dzieciom), którzy posiadają PESEL UKR przez okres 3 lat.
Czym jest karta CUKR w Polsce?
Karta pobytu CUKR to nowy dokument, który pozwala obywatelom Ukrainy legalnie mieszkać i pracować w Polsce przez trzy lata. Wydawana jest wyłącznie osobom posiadającym status UKR potwierdzony numerem PESEL i spełniającym określone kryteria, takie jak nieprzerwany pobyt w Polsce przez rok.
Dokument ten ma szereg zalet, w tym dostęp do rynku pracy bez konieczności uzyskiwania dodatkowych zezwoleń, stabilność w planowaniu życia i minimalizację przeszkód biurokratycznych.
Kto może ubiegać się o kartę CUKR?
Karta pobytu CUKR będzie dostępna dla obywateli Ukrainy, którzy:
- na dzień 4 marca 2024 r. posiadali status UKR;
- posiadają status UKR w momencie ubiegania się o kartę pobytu;
- nieprzerwanie posiadali status UKR przez co najmniej 365 dni.
Warto zauważyć, że karta będzie również dostępna dla osób, które przybyły do Polski jako członkowie rodzin osób korzystających z ochrony czasowej.
Dołącz do naszego kanału Telegram, naszej strony na Facebooku i Instagramie. Dzięki temu będziesz na bieżąco z najnowszymi wiadomościami i wydarzeniami.
Proces ubiegania się o kartę pobytu CUKR rozpocznie się w 2025 roku. Zasady tego procesu wejdą w życie od momentu uruchomienia specjalnej usługi online.
Jak otrzymać kartę CUKR?
Aby uzyskać kartę, należy spełnić kilka warunków:
- Status UKR – należy posiadać numer PESEL UKR potwierdzający status ochrony czasowej w Polsce. W przypadku utraty statusu UKR należy go przywrócić.
- Nieprzerwany pobyt – ważne jest, aby Pana/Pani status UKR był ważny przez 365 dni w momencie składania wniosku.
Przygotowanie dokumentów do otrzymania karty CUKR
Szczegółowa lista dokumentów, które będą wymagane, będzie dostępna bliżej rozpoczęcia procedury w styczniu 2025 roku.
Sam proces składania wniosku ma zostać maksymalnie uproszczony dzięki platformie internetowej, która zostanie uruchomiona przez polski rząd.
Korzyści i wyzwania związane z kartą pobytu CUKR
Karta pobytu CUKR otwiera nowe możliwości, ale ma też swoje osobliwości, które należy wziąć pod uwagę.
Zalety:
- Długi okres ważności wynoszący 3 lata.
- Legalny dostęp do rynku pracy bez konieczności uzyskiwania dodatkowych zezwoleń.
- Chroniony status gwarantujący stabilność pobytu.
Wyzwania:
- Utrata prawa do bezpłatnej opieki zdrowotnej w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ), co dla wielu osób może mieć istotne znaczenie.
- Konieczność terminowej aktualizacji danych osobowych, takich jak zmiana nazwiska lub uzyskanie nowego paszportu. Brak terminowej aktualizacji może prowadzić do trudności w otrzymywaniu świadczeń socjalnych.
Co należy wiedzieć o karcie CUKR już teraz?
Ważne jest, aby zrozumieć, że karta pobytu CUKR nie jest obowiązkowym dokumentem, ale dodatkową opcją. Jeśli są Państwo zadowoleni z obecnego statusu PESEL UKR i nie potrzebują dodatkowych dokumentów, karta ta może nie być istotna. Jednak dla tych, którzy planują długoterminowy pobyt lub integrację z polskim społeczeństwem, będzie to ważny krok w kierunku stabilności.
Zobacz też: Jak osoby, które przyjechały przed wojną, mogą przedłużyć legalny pobyt?
Karta pobytu CUKR to dla wielu Ukraińców szansa na bardziej uporządkowane i przewidywalne życie w Polsce. Jednak każdy przypadek jest inny, dlatego ważne jest, aby rozważyć zalety i wady tego dokumentu, aby podjąć najlepszą decyzję dla siebie i swojej rodziny.