Kodeks pracy w Polsce dla Ukraińców: prawa i obowiązki
Polska pozostaje atrakcyjnym rynkiem pracy dla wielu Ukraińców, oferując wiele możliwości oficjalnego zatrudnienia. Ważne jest, aby znać swoje prawa i obowiązki, aby pracować legalnie i uniknąć kłopotów. W tym artykule przyjrzymy się głównym przepisom polskiego kodeksu pracy i ważnym aspektom dla pracowników zagranicznych, zwłaszcza Ukraińców.
Spis treści
Czym jest umowa o pracę w Polsce?
Kodeks pracy to zbiór przepisów polskiego prawa, które regulują stosunki prawne między pracodawcą a pracownikiem, ich obowiązki i przywileje. Uważa się, że Kodeks pracy powstał w Polsce na początku lat 70. ubiegłego wieku, choć od tego czasu przepisy prawa pracy ulegały ciągłym zmianom.
Kodeks jest obecnie modernizowany w taki sposóbaby sprostać wyzwaniom współczesnego rynku pracy. Przykładowo, jedną z ostatnich ważnych zmian w 2023 r. było wydłużenie urlopu rodzicielskiego. Teraz można zostać w domu 41 tygodni, a nawet 43 tygodnie, jeśli masz więcej niż jedno dziecko.
Polski kodeks pracy w języku ukraińskim
Dla Ukraińców istnieją specjalne wydania kodeksu pracy przetłumaczone na język ukraiński. Ma to na celu ułatwienie obcokrajowcom poruszania się po przepisach prawa pracy w obcym kraju. Takie książki zazwyczaj zawierają również oryginalny tekst w języku polskim. Kup je można nabyć w księgarniach internetowych i stacjonarnych.
Ponadto w Internecie można bezpłatnie pobrać fragment polskiego Kodeksu pracy w języku ukraińskim. We fragmencie tym można zapoznać się z pierwszymi 9 artykułami przepisu prawnego w oryginale oraz w profesjonalnym tłumaczeniu na język ukraiński.
Umowy o pracę w Polsce
Podstawowym dokumentem regulującym stosunki między pracodawcą a pracownikiem jest w Polsce umowa o pracę.
- Umowa o pracę na czas określony (Umowa o pracę na czas określony) – zawierana na określony czas;
- Umowa o pracę na czas nieokreślony– zapewnia bardziej stabilne warunki pracy bez określonego terminu zakończenia;
- Umowa zlecenie– umowa cywilnoprawna służąca do wykonywania określonych zadań.
Każda z tych umów musi być sporządzona na piśmie i zawierać główne punkty: warunki pracy, wynagrodzenie i godziny pracy. Prawidłowe sporządzenie umowy jest ważnym elementem stosunku pracy w Polsce.
Czas pracy i wynagrodzenie
Zgodnie z polskim prawem pracy, standardowy czas pracy nie może przekraczać 8 godzin dziennie lub 40 godzin tygodniowo. Istnieje również możliwość pracy w nadgodzinach, ale pracownik musi otrzymać za to dodatkowe wynagrodzenie.
Dołącz do naszego kanału Telegram, naszej strony na Facebooku i Instagramie. Dzięki temu będziesz na bieżąco z najnowszymi wiadomościami i wydarzeniami.
W Polsce wynagrodzenie może być podawane w dwóch głównych formach: brutto i netto. Terminy te często występują w umowach o pracę i odcinkach wypłaty, dlatego ważne jest, aby zrozumieć różnicę między nimi.
Polski kodeks pracy określa płacę minimalną, która jest corocznie weryfikowana. Od 1 stycznia 2024 r. płaca minimalna wynosi 4242 zł brutto dla pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy. Warto zauważyć, że praca w godzinach nadliczbowych, praca w nocy lub w dni świąteczne są płatne według wyższych stawek.
Urlop w Polsce: kiedy i jak długo?
Polski Kodeks Pracy gwarantuje pracownikom prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego, którego wymiar uzależniony jest od stażu pracy:
- 20 dni w roku – dla pracowników ze stażem pracy do 10 lat;
- 26 dni dla pracowników z ponad 10-letnim stażem pracy.
Pracownicy mogą również otrzymać płatne zwolnienie chorobowe, urlop macierzyński lub inne rodzaje urlopu, w zależności od sytuacji.
Zwolnienie z pracy a polski kodeks pracy
Zgodnie z polskim kodeksem pracy zarówno pracodawca, jak i pracownik mogą zainicjować rozwiązanie umowy o pracę. Okres wypowiedzenia zależy od długości zatrudnienia w danym miejscu:
- 2 tygodnie – jeśli pracownik pracował do 6 miesięcy;
- 1 miesiąc – jeśli pracownik przepracował więcej niż 6 miesięcy;
- 3 miesiące – jeśli pracownik przepracował więcej niż 3 lata.
Pracodawca ma obowiązek podać przyczynę zwolnienia, a pracownik ma prawo odwołać się od decyzji do sądu, jeśli uzna ją za niezgodną z prawem.
Gwarancje socjalne dla pracowników
Pracownicy w Polsce mają prawo do ubezpieczenia społecznego, które obejmuje ubezpieczenie chorobowe, ubezpieczenie na wypadek bezrobocia i ubezpieczenie zdrowotne. Pracodawca odprowadza odpowiednie składki do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), który gwarantuje świadczenia w przypadku niepełnosprawności lub przejścia na emeryturę.
Ochrona praw kobiet i pracownic w ciąży
Polski kodeks pracy w języku ukraińskim zawiera specjalne przepisy dotyczące ochrony praw kobiet w ciąży. Pracownice w ciąży nie mogą zostać zwolnione bez poważnych powodów i mają prawo do lżejszych warunków pracy, jeśli ich praca jest niebezpieczna dla ich zdrowia. Ponadto kobiety w ciąży mają prawo do urlopu macierzyńskiego i innych form wsparcia w czasie ciąży.
Obowiązki pracowników
Oprócz praw, pracownicy mają również obowiązki wynikające z polskiego prawa pracy. Obejmują one
- wykonywanie obowiązków służbowych;
- przestrzeganie wewnętrznych przepisów prawa pracy
- przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Ponadto pracownicy ponoszą odpowiedzialność za szkody materialne spowodowane zaniedbaniem lub niewłaściwym wykonywaniem zadań służbowych.
Bezpieczeństwo i higiena pracy
Polski Kodeks Pracy zobowiązuje pracodawców do zapewnienia pracownikom bezpiecznych warunków pracy. Pracodawca musi regularnie przeprowadzać szkolenia BHP, zapewniać pracownikom niezbędny sprzęt i tworzyć bezpieczne środowisko pracy. Pracownicy z kolei mają prawo odmówić wykonywania zadań, jeśli może to zagrażać ich zdrowiu lub życiu.
Zobacz też: Bezpłatna pomoc prawna dla Ukraińców w Polsce
Znajomość głównych przepisów polskiego kodeksu pracy pomoże Ukraińcom pracować legalnie i uniknąć kłopotów w trakcie zatrudnienia. Prawidłowe wykonywanie umów o pracę, przestrzeganie harmonogramów pracy i obowiązków, a także gwarancje socjalne to ważne aspekty, które zapewniają bezpieczną i stabilną pracę w Polsce. Dla tych, którzy planują pracować za granicą, warto zapoznać się z polskim kodeksem pracy w języku ukraińskim, aby w pełni zrozumieć swoje prawa i obowiązki.
Gdzie złożyć skargę, jeśli pracodawca narusza kodeks pracy?
Aby złożyć skargę na nieuczciwego pracodawcę, można zwrócić się zarówno do instytucji rządowych, jak i organizacji pozarządowych. Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) jest uprawniona do kontrolowania warunków pracy w każdej firmie. Na podstawie skargi, którą można złożyć za pośrednictwem kwestionariusza elektronicznego, wiadomości e-mail lub ustnie, PIP podejmuje decyzję o przeprowadzeniu kontroli. Pracodawca nie dowie się jednak, że złożył Pan skargę – pracownicy służby cywilnej mają zakaz ujawniania takich informacji.